beschrijving beschrijving

Ontwerp voor de ambtswoning van de ontvanger-generaal in Nieuw-Amsterdam

Afbeelding

Ontwerp voor de ambtswoning van de ontvanger-generaal in Nieuw-Amsterdam

Herlin, Jan Carel Willem

Titel Leupe: Plans, platte gronden, opstanden voor gebouwen voor de nieuwe stad, het gouvernement enz.

De militair ingenieur Jan Carel Willem Herlin die begin 1780 aankwam in Berbice als opvolger van d’Arnaud, tekende meteen in dat jaar een ontwerp voor een nieuwe hoofdwacht in Fort Nassau (dus nog altijd de provisorische versterking van 1764) al kwam deze pas in 1785 aan in de Republiek. In antwoord op zijn voorstel voor de hoofdwacht lieten de directeuren hem weten dat dit project en eventuele volgende voor Nieuw-Amsterdam overbodig waren geworden, omdat zij intussen Abraham van der Hart hadden gevraagd geheel nieuwe plannen voor de hoofdplaats op te stellen.

Herlin diende zijn aandacht nu vooral te richten op de versterking van Fort Sint Andries en de andere posten aan de benedenloop van de Berbice, teneinde de kolonie beter weerbaar te maken tegen een aanval vanuit zee (zie VEL1619). Tegelijkertijd moest hij erop toezien dat Nieuw-Amsterdam in een zodanige staat van verdediging bleef dat de plaats in geval van een slavenopstand niet meer ontruimd hoefde te worden, zoals in 1763. Tenslotte diende hij ook een nieuwe ambstwoning voor de gouverneur en de ontvanger-generaal te ontwerpen.

Van de laatstgenoemde woning is hier de gevel, de achterzijde, twee profielen , twee technische tekeningen van de balken en een plattegrond getekend. De locatie van het gebouw is vermoedelijk aangeduid op Herlins plan te vinden onder VEL1659, met het nummer 1. Aan de ingenieur was al in 1785 toegezegd dat hij bij oplevering een premie van 2000 gulden kon verwachten, mede ter compensatie van gedorven inkomsten in de voorgaande jaren; Herlin was gedurende de Britse en Franse bezettingen steeds op zijn post gebleven. Daarna zou hij de woning voorlopig als onderkomen voor hemzelf kunnen gebruiken, tot de ontvanger-generaal zijn kantoor uit het oude Nieuw-Amsterdam zou hebben overgeplaatst. Op deze ontwerptekening suggereert Herlin dat het "nieuw gemaakte" gebouw al voltooid was, waarmee de datering dus op ca. 1789 bepaald moet worden.

Schaalstok van 48 Rijnlandse voeten = 12 strepen.

Neem contact op met Nationaal Archief voor hergebruik en auteursrechten.

Bronnen en literatuur

Heijer, H. den, Grote Atlas van de West-Indische Compagnie = Comprehensive Atlas of the Dutch West India Company, II, de nieuwe WIC 1674-1791 = the new WIC 1674-1791 (2012)

Netscher, P.M., Geschiedenis van de koloniën Essequebo, Demerary en Berbice, van de vestiging der Nederlanders... (1888)

Bosman, Lex, Nieuw Amsterdam in Berbice (Guyana). De planning en bouw van een koloniale stad, 1764-1800 (1994)