beschrijving beschrijving

Kaart van de Boina baai

Afbeelding

Kaart van de Boina baai

Anoniem / Anonymous

Titel Leupe: "Vertooning van de rivier Matelesy." Met een landverkenning van het eiland Matelesy (Nosy Antsoheribory) en het Dagelseiland.

Deze kaart dient als aanwijzing om de Baai van Boina binnen te varen. Het schiereiland Nosy Makamby diende daarbij als referentiepunt. Apart genoeg is Makamby op de kaart en in het aanzicht als eiland weergegeven met ondiep water erachter, mogelijk duidt dit op verzanding. Op het eiland Nosy Antsoheribory lag de Magelage vesting die hier met een kerkje –waarschijnlijk werkelijk een moskee

en huisje is getekend; dit was de oorspronkelijk woonplaats van de inwoners van de baai. Daartegenover ligt de plek Andamoty wat destijds het toevluchtsoord was van de lokale heerser; de ‘cooning’. Waarschijnlijk behoorde die tot de Islamitische Antalaotra gemeenschap, en is zijn vluchtoord is dan ook weer een moskee in de vorm van een kerk te zien. Vermoedelijk is deze kaart vervaardigd op het jacht Voorhout, dat in de tweede helft van 1676 de baaien van Magelage en Marangaan aandeed voor de inkoop van slaven. Voor deze tijd werd de baai hoofdzakelijk door Portugezen bezocht. Die hadden datzelfde jaar net een vernietigende strafexpeditie georganiseerd hadden tegen de heerser waarbij woningen waren vernietigd, Islamitische graven ontheiligd en velen vermoord. De zetel van de koning op het Makamby eiland was daarom ontruimd. Dat gaf de VOC vrije kaart om slaven te handelen en het jacht Voorhour kwam dan ook op 29 november 1676 met zo’n 300 slaven terug in Kaap de Goede Hoop. Deze handel was al snel over zijn hoogte punt heen. In 1686 is dit gebied veroverd door de Sakalava en sindsdien is de handel in dit gebied verplaatst naar de Maningaar regio. Deze kaart vond zijn weg naar het zesde deel van Van Keulens atlas genaamd De nieuwe groote lichtende zee-fakkel uit 1753. Daar bevat het de zeilinstructie ‘Het Inkomen Van de Rivier Nieuw Matheleage’.

Het noorden is rechtsonder.

Neem contact op met Nationaal Archief voor hergebruik en auteursrechten.

Bronnen en literatuur

Armstrong, J.C., De bron van Van Keulens gedrukte kaart van Nieuw Matheleage